یکی از مهمترین قطعات در برق خودرو، دینام آن است. بسیاری از مشکلات برقی خودرو به این قطعه برمیگردد و خرابی آن باعث خرابی و یا عملکرد نادرست دیگر قطعات برقی خودرو خواهد شد.
در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا به صورت مختصر دینام و نحوه کارکرد آن را توضیح دهیم و در پایان نشانههای خرابی آن را نیز ذکر کنیم.
دینام چیست؟
به طور کوتاه دینام خودرو در واقع یک موتور مولد الکتریکی و تولید کننده برق ماشین است. هنگامی که موتور خودرو روشن میشود، این قطعه الکتریکی بوسیله آرمیچر داخلی خود که شامل یک سیم پیچ میدان است و به واسطه میدان مغناطیسی ایجاد شده برق لازم را تولید میکند.
دینام از یک پوسته فلزی، دوعدد بالشتک، آرمیچر، بوش، کلکتور، فولی و چند قطعه ذغال تشکیل شده و همانطور که گفته شد هدف اصلی آن تولید جریان مستقیم یا جریان DC برای شارژ باتری خودرو و تامین انرژی جریان الکتریکی مورد نیاز یک خودرو یا دستگاه دیگر است.
اگر دینام وجود نداشت چه میشد؟
بهتر است بدانید که یکی از حساسترین و مهمترین قطعههای خودرو دینام است و برق خودرو به جز در زمان استارت زدن، برعهده دینام خودرو است. در صورتی که دینام در خودرو وجود نداشت، باتری پس از استفاده برای روشن شدن خودرو و برقرسانی به دیگر قسمتهای آن خالی میشد و عملاً کاربرد نداشت.
از آنجایی که برق ذخیره شده در باتری برای دیگر مصارف مانند چراغها، بخاری، کولر و سایر موارد کافی نیست، عملاً وظیفه تامین انرژِی الکتریکی مورد نیاز آنها برعهده دینام است.
انواع دینام
دینام خودرو در انواع دو ذغال و سه ذغال موجود است. آفتاماتهای موجود در دینام خودرو نیز به دو دسته سه قرقره و یک قرقره تقسیمبندی میشود. دینام 2 ذغال با آفتامات سه قرقره و دینام سه ذغال با آفتامات یک قرقره کار میکند.
همچنین امروزه در موتور خودروهای جدید میتوان نوع دیگری از دینام خودرو را دید که به آن آلترناتور گفته میشود. دینامهای قدیمی در دورهای پایین قادر به تولید جریان برق کافی برای خودرو نبودند و بههمین جهت اگر مدت زمان طولانی خودرو در جا کار میکرد از لحاظ برقی دچار کمبود میشد. این مشکل در دینامهای آلترناتور حل شده و بههمین خاطر مشکل شارژ باتری خودروها تا حدود زیادی رفع شدهاست.
نشانههای خرابی دینام خودرو
نشانههای زیادی در خودرو وجود دارد که با دیدن آنها میتوانید به خرابی دینام خودروی خود پی ببرید. در این مطلب به ذکر چند نشانه کلی اکتفا میکنیم.
چراغ هشدار دهنده دینام:
درصورتیکه دینام خودروی شما بهدرستی کار نکند یا کلا از مدار خارج شود چراغ دینام روشن خواهد شد. ممکن است با استفاده از رادیو پخش، چراغهای خودرو یا برفپاککن، چراغ اخطار دینام روشن شود.
توصیه میکنیم در این گونه موارد با خاموش کردن تجهیزات موردنظر سعی کنید تا اولین تعمیرگاه با خودروی خود مدارا کنید. ولی بهتر است تعمیر و بازدید دینام خودرو را به بعد موکول نکنید؛ زیرا ممکن است نوسان جریان حاصل از خراب کار کردن دینام یا کار نکردن آن آسیبهای جدی به سیستم برق خودروی شما بزند.
چراغهای کم نور خودرو:
از آنجایی که مصرف عمده چراغها از طریق دینام خودرو تامین میشود، کم نور بودن آنها باید شما را به فکر بررسی مدار برقی خودرو و در ابتدای آن باتری و دینام بیندازد.
خوابیدن باتری:
اگر در ابتدای روز برای استارت زدن خودرو با مشکل خوابیدن باتری روبهرو شدهاید، به احتمال بسیار قوی مشکل از باتری یا دینام است. احتمال اول این است که عمر باتری شما به پایان رسیده است و باید آن را تعویض کنید. احتمال دوم خوب کار نکردن یا کار نکردن دینام خودرو برای شارژ مجدد باتری است. توصیه میشود پیش از تعویض باتری، احتمال دوم را نیز بررسی کنید.
صدا و بوهای عجیب و غریب:
صداهای عجیب و غریب از موتور خودروی شما ممکن است مربوط به دینام باشد که شل بودن یا سفت بودن بیش از حد و همچنین پوسیده بودن آن باعث افت کارکرد دینام خودرو خواهد شد. همچنین بوهای شبیه به بوی سوختگی ممکن است مربوط به سوختگی بالشتکها یا زغالهای داخل دینام خودرو باشد.
چند توصیه در مورد نگهداری بهتر دینام خودرو
– اگر وسایل و تجهیزاتی در خودروی خود دارید که از برق خودرو بیش از حد استاندارد استفاده میکنند (مانند سیستم صوتی یا چراغهای اسپرت با مصرف بالا) بهتر است باتری با مشخصات فنی متناسب با آنها انتخاب کنید تا از فشار بیش از حد به دینام جهت شارژ همیشگی پیشگیری شود. درصورتیکه ظرفیت باتری پایین باشد تجهیزات برقی شما بهطور دائم از باتری مصرف میکنند و دینام خودرو نیز همیشه در حال شارژ و فعالیت است؛ بنابراین از عمر آن کاسته خواهد شد.
– در شرایط ترافیکی و روزهای خیلی گرم استفاده از کولر به طور مداوم میتواند به دینام خودروی شما آسیب برساند. توصیه میشود اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید بهتر است اندکی نیز به فن کولر خود استراحت بدهید.
– زمانی که خودروی شما بهصورت درجا در حال کار کردن است، از فشار دادن پدال گاز بهطور مداوم و بالا بردن دور موتور بیش از 2000 دور در دقیقه خودداری کنید. این کار میتواند به دینام خودروی شما آسیب وارد کند.